Nuk ka si Roma në pranverë. Dielli shndrit, ajri është i ngrohtë, flladi që të ngatërron flokët, pemët dhe lulet sapo kanë nisur të çelin dhe nuk është akoma ai i nxehti përvëlues. “La primavera arriva”. Ka shumë filma për Romën. Për fundjava romatike atje, për arratisje të bukura të njerëzve të lodhur nga dinamika e kapitalizmit.
Një film të tillë po shihja para pak ditësh, para se te nisesha me një grup shoqesh për në Romë, ku Julia Roberts eksploron në atë qytet magjik, të gjithë shijet e mundshme. Nga pastat, tek ëmbelsira e më pas te “gelato-ja”, tek historia antike e stili i jetës, pa nxitim, me romanë qe shijojnë jeten, e marrin atë ngadalë. Kjo nuk ishte hera e parë për ne në Romë.Ishte hera e parë që e kishim ndarë mendjen ta ndalnim pak kohën (e kësaj radhe për këtë qytet). Por nuk gjetëm Italinë e TV, të filmave, të mediaset-it, atë vend që shumë prej nesh e kishin jetuar dikur si studente. Pamë një Romë pa humor, për të cilin fajim ia lamë krizës ekonomike. Mesa dukej, kjo krizë kishte goditur rëndë edhe buzëqeshjen italiane duke e kthyer shpesh në histeri. Gladiatorët romakë me veshjet e tyre që të presin në çdo cep të arkitekturës së lashtë të këtij qyteti, ishin egërsuar më shumë se Russel Crow në hakmarrjen e tij. Të vetmit gladiatorë të ditëve tona, të cilët aspak të bukur për të përmbushur qëllimin e fotografisë, i trajtonin keq turistët, kur refuzoheshin për të pozuar me ata. Për më tepër nuk kanë asnjë përngjasim me Giocomo Casanovën në sjellje, kur të afrohen për të komplimentuar. Koloseu i madh, me marifetgjinj te vegjët të cilët nëse i refuzon për foto, të shajnë si femra gërnjare.Që ditën e parë të pushimit, nisa të mendoj se mitin e gjentilesës italiane, çunave romakë, i kishte marrë era me kohë e me vakt. Duke qënë se kishim qejf të ecnim në rrugët e këtij qyteti, vendosëm të fotografoheshim në piacat më të bukura. Pak hapa me tej koloseut, në një rrugë të gjërë veç për turistë e kalimtarë, e rrethuar nga kolona të larta e të lashta, ku të zë syri nja dy a tre parqe të vegjël, është një prej piacave më të bukura, Piaca e Venezias. Aty ku flaka përkujtimore rri ndezur në nderim të të rënëve e ku skupltura e Garibaldit mbi kalë të kujton luftëtarin hero. U bëmë gati për një pamje madhështore që duhej fiksuar në celuloid. Aty, në shkallë e sipër tyre ku qindra turistë shkrepnin aparatet në poza nga më të ndryshmet e të çuditshmet, mbikqyrësi i këtij pallati na u drejtua. “Nuk mund të bënim foto duke buzëqeshur se ishte një fyerje për të rënët”. Në fakt nuk ishte as e shkruar diku e as e zbatuar nga të tjerët para nesh. Me mendjen tonë, po e respektonim këtë heroizëm të tyre, duke i buzëqeshur jetës dhe duke e celebruar atë me rininë tonë, se të tjerë kishin luftuar e sakrifikuar për këtë liri që kemi sot. Sipas mbikqyrësit Italian, ndoshta duhej menduar një foto e vrazhdë, e zymtë, sepse vetëm kështu mund të nderonim kujtimin e të rënëve dhe të fitonim besimin e tij, përpara se të na fluturonte jashtë me një dhunë të pa parë. Por ska gjë, ka piaca të tjera. Foto të tjera e mundësi për të qeshur pa na ndëshkuar njeri. Ndjekim intuitën tonë për të parë “Piaca Navona” e për të shijuar kafen më të vjetër të qytetit, e më pas për të provuar më në fund pastat dhe picat në vendin ideal të sakrilegjit gastronomiko-kulturor. Bëmë përzgjedhjet tona si nga menuja, arkitektura e deri edhe tek pozicionimi i restorantit në një nga rrugicat e qendres. Nuk e di nëse ishte rastësia e ditëve tona apo romanët ishin lodhur nga turizmi. Ngatërronin porositë, tortelinit i shisnin për ravioli, ngatërronin nënshtetësitë pasi kishin qejf të bënin kuize, ku herë i ngjanim disa vajzave ruse, here spanjolle, franceze e arabe, po kurrsesi nuk u shkonte mendja tek “fqinjët” e tyre, shërbimi ndërkohë ishte mënxyrë. Dhe ne si shqiptare nuk mund të rrinim duarkryq. Ai diskutimi paqësor i mjekes në Firenze, i financierës së një restoranti të rëndësishëm në Venezia i ekonomistes nga londra dhe psikologes nga Tirana, u kthye në një shesh betejë për shërbimin e ofruar, deri ne braktisjen e restorantit. Mirëpo, përgjegjësi i këtij restoranti pasi mori vesh prejardhjen tonë, vendosi të hiqte servisin nga tavolina duke shtuar, se duhej të ktheheshim në vendin tonë të izoluar ku deri para pak vitesh nuk dinim ç’ishin “makaronat”. E harruam këtë episod si shumë të tjerë të ndodhur në këtë qytet të lashtë, të cilin siç duket e mban veç historia, pasi aktualiteti lë pvr të dëshiruar. Qeshëm aq shumë sa ishim gati të ktheheshim sërish tek “Fontana di Trevi”, aty në rrëmujën e njerëzve gjysëm të palosur, të tjerë të ngrirë për të bërë fotografinë e rradhës para statujës së kalit që hedh ujin në formën e shatërvanit dhe bindjes së njerëzve për plotësimin e dëshirës. Ishim gati të ktheheshim aty, që të mund të rimerrnim monedhat përkatëse që kishim hedhur me aq shumë buzagaz vetëm e vetëm që, profecia për të mos e prekur më Romën të mund të na realizohej. Rrotat e avionit prekën asfaltin shqiptar, “këtë tokë të bekuar” më zgjuan nga ëndrra e keqe romake dhe më bënë të mendoj se era e hudhrës, e sallamit, mishit, byrekut, djathit dhe e këmbëve të bashkëudhëtarëve të mi në kthim, qe më e ëmbël se çdo picë a ëmbëlsirë romake. Julia Roberts gënjen per Romën, dhe ai filmi ka shume mustardë.
No comments:
Post a Comment